Psödotümör Serebri Nedir?

Psödotümör serebri, kafatası içinde basıncın artması sonucu ortaya çıkan, ancak beyin tümörü olmamasına rağmen tümör benzeri belirtiler gösteren nörolojik bir durumdur. “Psödotümör” kelimesi “yalancı tümör” anlamına gelir ve bu hastalık adını, tümör olmadan tümör varmış gibi semptomlar oluşturmasından alır. Özellikle genç, fazla kilolu kadınlar arasında daha yaygın görülür. Durum genellikle ciddi bir beyin hasarına neden olmadan ilerlese de, tedavi edilmezse kalıcı görme kaybı gibi ciddi sonuçlara yol açabilir.

Psödotümör Serebri Nedenleri

Psödotümör serebrinin kesin nedeni tam olarak bilinmese de bazı faktörlerin bu durumu tetiklediği düşünülmektedir.

Beyin-Omurilik Sıvısının Dengesizliği

Beyin-omurilik sıvısı (BOS), beynin çevresinde dolaşarak koruyucu bir görev üstlenir. Ancak bu sıvının aşırı üretilmesi ya da yeterince emilememesi durumunda, kafatası içindeki basınç artar. Bu dengesizlik, psödotümör serebrinin ortaya çıkmasına neden olabilir.

Hormonal Değişiklikler

Hormonal faktörler de önemli bir rol oynayabilir. Özellikle kadınlarda görülen hormonal dalgalanmalar, örneğin menstrüasyon dönemleri ya da doğum kontrol ilaçları gibi hormon bazlı tedaviler, kafa içi basınçta artışa yol açarak hastalığı tetikleyebilir.

İlaç Kullanımı

Bazı ilaçlar da bu durumu provoke edebilir. Özellikle yüksek dozda A vitamini ve türevleri, tetrasiklin grubu antibiyotikler ve kortikosteroid ilaçların aniden bırakılması, kafa içi basıncı etkileyebilir.

Obezite

Fazla kilo, psödotümör serebri açısından en önemli risk faktörlerinden biridir. Özellikle genç kadınlarda fazla vücut ağırlığı kafa içi basıncın yükselmesine katkı sağlayarak hastalığın gelişme olasılığını artırır.

Psödotümör Serebri Belirtileri

Bu hastalık birçok belirtiyle kendini gösterebilir ve semptomlar genellikle artan kafa içi basınca bağlı olarak gelişir.

Baş Ağrısı

En yaygın belirti şiddetli ve sürekli baş ağrısıdır. Baş ağrısı genellikle sabah saatlerinde daha yoğun olur ve öksürme, hapşırma gibi fiziksel eylemlerle artabilir.

Görme Bozuklukları

Görsel belirtiler oldukça yaygındır. Geçici görme kaybı, çift görme ve bulanık görme gibi sorunlar sıkça bildirilir. Hastalığın ilerlemesi durumunda, göz sinirinde oluşan baskıya bağlı olarak papilödem gelişebilir. Bu durum, tedavi edilmezse kalıcı görme kaybına neden olabilir.

Kulak Çınlaması

Nabızla senkronize bir şekilde hissedilen çınlama ya da uğultu hastalar tarafından sıkça tarif edilir. Bu, kafa içi basıncın kulakla ilişkili sinirler üzerindeki etkisinden kaynaklanabilir.

Bulantı ve Kusma

Artan basınç mide bulantısına ve zaman zaman kusmaya neden olabilir. Bu semptomlar da sabah saatlerinde daha belirgin olabilir.

Boyun Sertliği ve Ağrısı

Bazı vakalarda boyun bölgesinde sertlik ve ağrı da görülebilir. Bu semptomlar daha az yaygın olmakla birlikte, kafa içi basıncın sinir sistemi üzerindeki etkileriyle ilişkilidir.

Psödotümör Serebri Nasıl Teşhis Edilir?

Hastalığın teşhisi, birçok farklı testin bir arada değerlendirilmesiyle konulur. Amaç, belirtilere neden olabilecek diğer ciddi hastalıkları (örneğin tümör, enfeksiyonlar) dışlamaktır.

Fiziksel ve Göz Muayenesi

Göz dibi muayenesi ile papilödem olup olmadığı kontrol edilir. Görme alanı testleri, görme kaybının derecesini belirlemek açısından önemlidir.

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI)

MRI, beyinde tümör ya da başka yapısal sorunları dışlamak için kullanılır. Psödotümör serebri tanısı konulmadan önce mutlaka bir beyin görüntülemesi yapılması gerekir.

Lomber Ponksiyon (Belden Sıvı Alınması)

Bel bölgesinden alınan beyin-omurilik sıvısı örneği ile kafa içi basınç doğrudan ölçülebilir. Normalden yüksek basınç değerleri, psödotümör serebri tanısını destekler.

Psödotümör Serebri Tedavi Yöntemleri

Tedavinin temel amacı, kafa içi basıncını düşürmek, semptomları hafifletmek ve görme kaybı gibi ciddi komplikasyonları önlemektir.

İlaç Tedavisi

En sık kullanılan ilaçlardan biri asetazolamid adlı karbonik anhidraz inhibitörüdür. Bu ilaç, BOS üretimini azaltarak basıncı kontrol altına almaya yardımcı olur. Ayrıca diüretikler (idrar söktürücüler) vücuttaki fazla sıvının atılmasını sağlayarak basıncın düşmesine katkı sağlar. Baş ağrısı şikayetleri için ağrı kesici ilaçlar da reçete edilebilir.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Kilo kaybı, tedavinin en önemli basamaklarından biridir. Fazla kilolu bireylerde sadece birkaç kilo verilmesi bile kafa içi basıncın düşmesine ve semptomların hafiflemesine yardımcı olabilir. Ayrıca, tuz tüketiminin azaltılması da vücutta sıvı birikimini önleyerek tedaviye katkı sağlar.

Cerrahi Seçenekler

İlaç tedavisine yanıt vermeyen ya da görme kaybı riski taşıyan hastalarda cerrahi yöntemler gündeme gelebilir. Lomber şant uygulaması ile fazla BOS başka bir vücut boşluğuna yönlendirilerek basınç azaltılır. Diğer bir cerrahi yöntem olan optik sinir dekompresyonu ise göz sinirine yapılan baskının azaltılmasını sağlar.

Psödotümör serebri, her ne kadar adı “yalancı tümör” olsa da, dikkate alınması gereken ciddi bir sağlık sorunudur. Erken tanı ve uygun tedavi ile semptomlar kontrol altına alınabilir ve kalıcı hasarlar önlenebilir. Özellikle risk grubunda bulunan bireylerin belirtiler konusunda bilinçli olması ve şüpheli durumlarda vakit kaybetmeden bir uzmana başvurması son derece önemlidir.